AdevHD.pl

ADHD to zaburzenie neurologiczne, które wpływa na funkcjonowanie mózgu i zachowanie. Może wpływać na koncentrację, organizację, zarządzanie czasem i kontrolę impulsów.

Dorośli z ADHD mogą mieć trudności z organizacją, utrzymaniem uwagi, zarządzaniem czasem i kończeniem zadań. Mogą też doświadczać impulsywności i niskiej samooceny.

Główną przyczyną ADHD wskazywaną przez badania naukowe jest genetyka. W niemal 80% ADHD jest wynikiem uwarunkowań genetycznych.
Badanie genomowe opublikowane w "The Lancet" w 2019 roku przez Demontis i współpracowników wykazało, że ADHD jest związane z setkami wariantów genetycznych, z których wiele z nich związanych jest z funkcjonowaniem mózgu.

Diagnoza ADHD u dorosłych opiera się na dokładnej ocenie historii życia pacjenta, obserwacji objawów oraz, w miarę możliwości, informacji od osób trzecich, takich jak rodzina czy bliscy. W przeciwieństwie do dzieci, u których diagnoza ADHD często jest stawiana na podstawie zachowań obserwowanych w szkole i w domu, diagnozowanie dorosłych wymaga uwzględnienia szerszego spektrum życiowych wyzwań i adaptacji.

Kryteria diagnostyczne

Diagnoza ADHD u dorosłych jest stawiana zgodnie z wytycznymi zawartymi w klasyfikacjach zaburzeń psychicznych, takich jak DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edition) czy ICD-10/ICD-11 (International Classification of Diseases). Aby zostać zdiagnozowanym z ADHD, dorosły musi spełniać określone kryteria, takie jak:

• Trwałe wzorce nieuwagi i/lub nadpobudliwości-impulsywności, które wpływają na funkcjonowanie lub rozwój
• Objawy, które były obecne przed 12. rokiem życia
• Objawy występujące w co najmniej dwóch obszarach życia (np. w pracy, w domu, w relacjach)
• Wyraźne dowody, że objawy zakłócają lub ograniczają funkcjonowanie społeczne, szkolne lub zawodowe

Metody diagnostyczne

• Wywiady kliniczne, mające na celu zgromadzenie szczegółowych informacji o historii życia, edukacji, wyzwaniach zawodowych oraz relacjach interpersonalnych
• Skale i kwestionariusze samoopisowe, które pomagają zidentyfikować objawy ADHD oraz ich wpływ na życie codzienne
• Testy psychologiczne i neuropsychologiczne, które mogą pomóc w ocenie uwagi, funkcji wykonawczych i pamięci roboczej
• Konsultacje z innymi specjalistami, np. psychologiem, psychiatrą, by wykluczyć inne możliwe przyczyny objawów, takie jak zaburzenia nastroju, lękowe czy zaburzenia ze spektrum autyzmu

Wyzwania diagnostyczne

Diagnozowanie ADHD u dorosłych może być trudne ze względu na współwystępujące zaburzenia, takie jak depresja, lęk, zaburzenia osobowości czy uzależnienia, które mogą maskować lub komplikować obraz kliniczny ADHD. Ponadto, dorosli często rozwijają strategie kompensacyjne, które mogą ukrywać niektóre objawy.

Znaczenie diagnozy

Prawidłowa diagnoza ADHD u dorosłych ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia trudności, z jakimi się mierzą, i zapewnienia odpowiedniego wsparcia, które może obejmować terapię behawioralną, coaching, wsparcie psychologiczne oraz, w niektórych przypadkach, leczenie farmakologiczne. Diagnoza daje również szansę na lepsze zrozumienie własnych zachowań, co może przyczynić się do poprawy jakości życia i funkcjonowania w różnych obszarach.

Osoby z ADHD często wkładają więcej wysiłku w próby skupienia się i organizacji niż ich rówieśnicy bez ADHD. Problemem nie jest brak chęci, ale trudności z regulacją uwagi.

ADHD dotyka ludzi o każdym poziomie inteligencji. Wiele osób z ADHD ma ponadprzeciętne zdolności, ale mogą mieć trudności z wykorzystaniem swojego potencjału.

Wielu dorosłych z ADHD wykazuje się wysokim poziomem kreatywności i zdolnością do myślenia nieszablonowego.

Mit ten jest powszechnie obalany przez liczne badania naukowe, które wykazują, że ADHD jest rzeczywistym zaburzeniem neurorozwojowym z dobrze udokumentowanymi różnicami w strukturze i funkcjonowaniu mózgu. Na przykład, metaanaliza opublikowana w "The American Journal of Psychiatry" w 2015 roku przez Hoogmana i współpracowników wykazała znaczące różnice w objętości pewnych obszarów mózgu u osób z ADHD w porównaniu z grupami kontrolnymi. Dodatkowo, badania genetyczne, takie jak te opublikowane w "Nature Genetics" w 2019 roku przez Demontis i współpracowników, identyfikują konkretne warianty genetyczne zwiększające ryzyko rozwoju ADHD, co podkreśla biologiczne podstawy zaburzenia. Te i inne badania wyraźnie wskazują, że ADHD nie jest wynikiem współczesnych praktyk wychowawczych, diety czy spisku przemysłu farmaceutycznego, ale rzeczywistym zaburzeniem, które wymaga odpowiedniego rozpoznania i wsparcia.

Chociaż ADHD jest często kojarzone z nadmierną ruchliwością, istnieje kilka odmian tego zaburzenia, które wpływają na osoby w różny sposób. Najbardziej znane są trzy typy ADHD:

• Typ głównie nieuwagi — osoby z tym typem mają trudności z utrzymaniem uwagi, organizacją zadań i kończeniem prac, ale nie wykazują znaczącej nadpobudliwości ruchowej.
• Typ głównie nadpobudliwy-impulsywny - charakteryzuje się nadmierną ruchliwością i impulsywnością, z mniejszymi problemami z uwagą.
• Kombinowany typ — łączy w sobie objawy obu powyższych typów, zarówno problemy z uwagą, jak i nadpobudliwość oraz impulsywność.

Ważne jest, aby rozumieć, że ADHD może manifestować się na wiele sposobów, i nie każda osoba z ADHD będzie wykazywać te same objawy. Indywidualna ocena i podejście są kluczowe w zapewnieniu właściwego wsparcia i zrozumienia.

ADHD nie jest "chorobą" w tradycyjnym rozumieniu tego słowa, lecz zaburzeniem neurologicznym charakteryzującym się różnicami w funkcjonowaniu mózgu. Rozumienie ADHD jako spektrum różnic neurologicznych pomaga w budowaniu wsparcia i strategii radzenia sobie, zamiast stygmatyzacji.
O tym, że samo ADHD nie jest choroba, świadczą też aktualne kryteria diagnostyczne. Kiedy myślimy o chorobie, jasne jest, że konkretne objawy oznaczają konkretne schorzenie. W ADHD to nie wystarczy. Nawet jeżeli ktoś wskazuje objawy, które mogą wskazywać na ADHD, ale radzi sobie z nimi dobrze i nie wpływają one negatywnie na różne aspekty jego życia, to nie ma podstaw do postawienia diagnozy. Wytyczne mówią jasno, że “objawy ADHD muszą znacząco wpływać na funkcjonowanie lub rozwój jednostki”.

ADHD jest często kojarzone z dziećmi, ale dotyka również dorosłych. Objawy mogą się zmieniać, ale nadal wpływają na codzienne funkcjonowanie.

ADHD nie zawsze oznacza problemy z nauką; wiele osób z ADHD ma ponadprzeciętne zdolności, ale może mieć trudności z wykorzystaniem swojego potencjału z powodu trudności w koncentracji czy organizacji.

Technika Pomodoro (25 minut pracy, 5 minut przerwy) może być bardzo efektywna.
Choć wydaje się to absurdalne, w przypadku dużych trudności z prokrastynacją warto ustawić dużo mniejszy interwał praca/przerwa.
W ekstremalnych przypadkach warto zacząć nawet od podziału 5 minut pracy — 5 minut przerwy. I choć brzmi to niedorzecznie i nieefektywnie, to jednak w przypadku osób z ADHD, które mają problem z koncentracją, może to być bardzo skuteczne i tak zrobisz więcej, niż siedząc przed memami.

Utrzymanie porządku na biurku pomoże w skupieniu się na zadaniach.

Aby śledzić postępy i priorytety.

Używaj aplikacji blokujących strony internetowe, które rozpraszają, i ustaw powiadomienia na telefonie na tryb 'Nie przeszkadzać' podczas godzin pracy.

Podziel duże zadania na mniejsze kroki, aby łatwiej je zrealizować.

Np. pracując tylko w wyznaczonym miejscu w domu.

Regularne spotkania online pomagają w utrzymaniu poczucia przynależności i motywacji.

Aby zmniejszyć stres i poprawić koncentrację.

Tak. TDD to technika, która nie tylko pozytywnie wpływa na rozwój oprogramowania, i zmniejsza ryzyko występowania testów. Jest to także sposób pracy stworzony wręcz dla osób żyjących z ADHD.
Dzięki krótkim blokom pracy i natychmiastowej gratyfikacji w postaci testów na zielono mózg się nie nudzi i z każdym małym krokiem ma ochotę na więcej.

Pozwól pracownikom z ADHD wyrażać swoje potrzeby i preferencje dotyczące sposobu pracy.

Rozważ elastyczne godziny pracy lub możliwość pracy zdalnej.

To pomoże pracownikom z ADHD lepiej zarządzać ich wykonaniem.

Pochwały za dobre wyniki mogą znacząco podnieść motywację.

Wiedza na temat ADHD może pomóc zrozumieć trudności pracowników i dostosować metody pracy do ich potrzeb.

Mały, przydatny timer pomodoro.

https://pomofocus.io/

Bardzo elastyczna i przyjazna aplikacja do listy zadań.

https://www.rememberthemilk.com

Narzędzie pomagające skupić się na pracy i wspierające walkę z prokrastynacją.

https://freedom.to

Kanał prowadzony przez specjalistów, szeroko omawiający problem ADHD i nie tylko.

https://www.youtube.com/@psychiatraplus

Kanał prowadzony przez youtuberkę, która opisuje ADHD ze swojej perspektywy i tworzy filmy we współpracy ze specjalistami.

https://www.youtube.com/@AniaRejmans

Książka napisana przez parę, w której jedna z osób ma ADHD, a druga z nich uczy się ją wspierać. W sieci są szerzej znani jako @ADHD_Love.

https://lubimyczytac.pl/ksiazka/5074025/brudne-pranie-adhd-u-doroslych-i-jak-sobie-z-nim-radzic